Armenia. Blog o turystyce

Wycieczki do Armenii. Informacje, porady, programy…

Tag: wino

Tympanony w Norawank

Przez niektórych klasztor w Norawak jest uznawany za najładniejszy tego typu obiekt w całej Armenii. Na pewno jest bardzo fotogeniczny. Malowniczo położony. Już sama droga prowadząca dnem skalnego kanionu robi spore wrażenie. Bezpośrednie otoczenie monastyru zapiera dech. Pionowe wypiętrzenia skał w różnych odcieniach czerwieni mienią się w zachodzącym słońcu. Właśnie ta pora dnia jest najciekawsza, wtedy jest najlepsze światło do fotografowania. (Tu znajduje się więcej informacji o klasztorze Norawank).

Kościół Matki Bożej, dzieło Momika

Kościół Matki Bożej, dzieło Momika

Ten wpis chciałbym poświęcić niewielkim detalom architektonicznym. To tympanony, czyli zdobienia nad drzwiami wejściowymi do kościołów. Są absolutnie wyjątkowe!

Wycieczka do Armenii.

W pierwszej ze świątyń zwracają uwagę wyjątkowe schody oraz płaskorzeźba nad drzwiami. Kościół poświęcony Matce Bożej, od imienia jej fundatora, Burtela Orbeliana, popularnie zwany Burtelaszem, jest dziełem wielkiego Momika – architekta, rzeźbiarza oraz twórcy miniatur zdobiących ormiańskie rękopisy. Cały geniusz autora widać w architekturze budynku. Jest jedyna i niepowtarzalna. Ktoś, kto zobaczy ten obiekt jeden raz, nie pomyli go z żadnym innym.

Tympanon z przedstawieniem Chrystusa

Tympanon z przedstawieniem Chrystusa

Reliew przedstawia Chrystusa w towarzystwie świętych Piotra i Pawła. Proszę zwrócić uwagę na twarz Jezusa. Rzucają się w oczy charakterystyczne mongoloidalne rysy. Wizerunek tworzyli Ormianie, chrześcijanie. Skąd więc ten styl? Klasztor Norawank wznoszono w XIII i XIV wieku, w czasie gdy olbrzymim zagrożeniem dla miejscowych były krwawe najazdy Mongołów. Wprowadzając przyjazne im motywy Ormianie liczyli na przychylność. Jak widać metoda sprawdziła się. Piękna ormiańska architektura sakralna przetrwała do dziś. Mimo wielu niesprzyjających okoliczności.

Madonna z Dzieciątkiem na tympanonie kościoła św. Szczepana

Madonna z Dzieciątkiem na tympanonie kościoła św. Szczepana

Dwa kolejne, rewelacyjne tympanony, oglądamy nad wejściem do przedsionka (gawidu) kościoła św. Szczepana (XIII wiek). Niższy przedstawia Madonnę z Dzieciątkiem. W wyjątkowym ujęciu. Matka Boska siedzi po turecku na zdobionym frędzlami, wzorzystym dywanie. Mamy zatem do czynienia z wzbogaceniem klasycznego wizerunku o piękne motywy wschodnie.

Położona wyżej płaskorzeźba ukazuje Boga Ojca. Prawą dłonią błogosławi krzyż. W lewej trzyma głowę Adama. Z boku przedstawiony jest Duch Święty pod postacią gołębicy.

Zarówno tematyka, jak i artyzm przedstawień zasługują na najwyższą uwagę. Tympanony Norawanku są piękne i ciekawe. Absolutnie wyjątkowe!

Bóg Ojciec z głową Adama

Bóg Ojciec z głową Adama

Klasztor Norawank znajduje się w odległości kilku minut jazdy od wsi Areni. Ta niewielka miejscowość zrobiła się znana po odkryciu najstarszej na świecie infrastruktury do wytwarzania wina. Trunek ten produkowano tam już 6 tys. lat temu! Wino robi się i dziś, co więcej, z tego samego szczepu! W trakcie wycieczek do Armenii w Areni urządzamy degustacje. Więcej na ten temat tu: Najstarsza na świecie winiarnia.

Tekst i zdjęcia: Krzysztof Matys.

Areni. Najstarsza na świecie winiarnia

Południowy Kaukaz robi wielką turystyczną karierę. W Polsce bardziej popularna jest Gruzja i to właśnie przede wszystkim z Gruzją kojarzy nam się wino. Tymczasem wiele do powiedzenia ma tu również Armenia. Przynajmniej jeśli chodzi o światową historię tego trunku. Wszystko na to wskazuje, że właśnie terytoria Gruzji i Armenii są obszarem na którym narodziła się umiejętność wytwarzania wina. Na ten temat zobacz też: Enoturystyka, wino i podróże: Armenia, Gruzja…

Areni kościół

Kościół w Areni. XIV wiek. Dzieło słynnego Momika

W odległości 120 km od Erywania znajduje się niewielka miejscowość Areni. Dziś jest to ormiańskie centrum upraw winorośli. Ostatnie odkrycia archeologiczne pokazały, że tutejsza ludność zajmowała się tym już 6 tys. lat temu! W grocie nieopodal wsi znaleziono dobrze zachowane pozostałości pojemników na wino i prasy do wyciskania winogron. Żadne inne miejsce na świecie nie może poszczycić się tak wczesnymi świadectwami. Odkryta infrastruktura pokazuje, że wino wytwarzano tu na duża skalę.

Areni, grota 1

Grota 1 w Areni. Zachowane elementy winiarni sprzed 6 tys. lat!

Zatrzymujemy się tu na degustacje. Turyści mogą spróbować różnych gatunków ormiańskiego wina, również z popularnych tu owoców granatu. W miejscowości jest kilka większych, profesjonalnych winiarni. Corocznie hucznie obchodzony jest festiwal wina. Równolegle do tego przemysłowego nurtu, miejscowa ludność wytwarza wino domowymi sposobami. Sprzedawane jest następnie na przydrożnych straganach rozlane do butelek po coca-coli.  Kupują je turyści, ale przede wszystkim przejeżdżający tędy kierowcy ciężarówek z Iranu. Jeśli już zatrzymamy się przy takim straganie spytajmy też o mocniejsze trunki. Można nabyć dobrej jakości okowitę z brzoskwiń i moreli – okolice góry Ararat są ojczyzną tych owoców, stąd przywędrowały do Grecji razem z żołnierzami Aleksandra Wielkiego.

Areni festiwal wina

Święto wina w Areni

W Areni znajduje się również bardzo cenny zabytek z okresu średniowiecza. Jest to kościół z 1321 roku. Zdobią go płaskorzeźby wykonane przez Momika, wybitnego architekta, rzeźbiarza i ilustratora działającego na tym obszarze na przełomie trzynastego i czternastego stulecia. Największym dziełem Momika jest znajdujący się w odległości ok. 10 km od Areni, zespół klasztorny Norawank (Noravank).

Tekst: Krzysztof Matys

Wycieczka do Armenii

Działa na WordPress & Szablon autorstwa Anders Norén